Szukaj
Close this search box.

Purchawka Chropowata

purchawka chropowata

Spis treści

Purchawka chropowata (Lycoperdon perlatum Pers.) to gatunek grzyba z rodziny purchawkowatych (Lycoperdaceae). Ma kulisty, później gruszkowaty owocnik o wysokości 3-7 cm i średnicy 2-4 cm, pokryty stożkowatymi, ostro zakończonymi kolcami. Młode owocniki są białe, dojrzałe – ochrowe lub brązowe. Owocnik na szczycie pęka, uwalniając ogromną ilość zarodników. Gatunek kosmopolityczny, występuje na całej kuli ziemskiej, w tym nawet w Grenlandii i na Islandii. W Polsce jest bardzo pospolity, rośnie w lasach, zaroślach i na spróchniałych pniach.

Kluczowe Wnioski

  • Purchawka chropowata to interesujący gatunek grzyba, powszechnie występujący w ekosystemach leśnych w Polsce.
  • Młode owocniki tego grzyba są jadalne i charakteryzują się wysokimi walorami odżywczymi oraz smakowymi.
  • Purchawka chropowata może być wykorzystywana do bioakumulacji metali ciężkich i oczyszczania zanieczyszczonych wód.
  • Ze względu na powszechne występowanie i znaczenie w ochronie przyrody, warto chronić populacje tego gatunku.
  • Purchawka chropowata jest popularnym obiektem grzybobrania w Polsce.

Systematyka i Nazewnictwo

Purchawka chropowata (Lycoperdon perlatum Pers.) należy do królestwa grzybów, typu podstawczaków, klasy pieczarniaków, rzędu pieczarkowców i rodziny Lycoperdaceae. Jej nazwa naukowa to Lycoperdon perlatum Pers. W polskim piśmiennictwie mykologicznym gatunek ten opisywany był również jako prochówka kolczysta, purchawka chropawa, purchawka chropowa rozszerzona i purchawka perełkowata. Nazwę polską temu grzybowi nadał Franciszek Błoński w 1889 roku.

Systematyka Nazewnictwo
Królestwo: Grzyby Nazwa naukowa: Lycoperdon perlatum
Typ: Podstawczaki Nazwy polskie: purchawka chropowata, prochówka kolczysta, purchawka chropawa, purchawka chropowa rozszerzona, purchawka perełkowata
Klasa: Pieczarniaki Autor nazwy polskiej: Franciszek Błoński (1889)
Rząd: Pieczarkowce
Rodzina: Lycoperdaceae

Morfologia Purchawki Chropowatej

Owocnik purchawki chropowatej jest maczugowaty lub gruszkowaty, o wierzchołku zaokrąglonym lub z garbkiem. Pokryty jest brodawkowatymi kolcami, które po dotknięciu łatwo odłamują się. Wnętrze dojrzałego owocnika to ogromna ilość zarodników, które wydostają się na zewnątrz przez pękający na szczycie otwór. Dolna część owocnika to podglebie, które początkowo jest białe, a później ciemnieje i zamienia się w glebę. Zarodniki mają barwę oliwkową, są kuliste, przeźroczyste i słabo brodawkowane. Włośnia jest elastyczna i żółtobrązowa.

Cecha Opis
Owocnik Maczugowaty lub gruszkowaty, o zaokrąglonym lub garbkatym wierzchołku, pokryty brodawkowatymi kolcami
Zarodniki Oliwkowe, kuliste, przeźroczyste, słabo brodawkowane
Włośnia Elastyczna, żółtobrązowa

purchawka chropowata – Występowanie i Siedlisko

Purchawka chropowata to gatunek kosmopolityczny, występujący na całej kuli ziemskiej, nawet w subarktycznych rejonach Grenlandii i subalpejskich rejonach Islandii. W Polsce jest bardzo pospolita, rosnąc w lasach iglastych, liściastych i mieszanych, a także na łąkach, pastwiskach, wrzosowiskach i w przydrożnych zaroślach. Czasami można ją spotkać na spróchniałych pniach.

Purchawka chropowata występuje od lata do późnej jesieni, pojedynczo lub gromadnie, wzbogacając ekosystemy leśne. Jej obecność świadczy o zdrowych, stabilnych lasach, będących domem dla wielu innych gatunków grzybów oraz roślin i zwierząt.

Wartości Odżywcze i Zastosowania

Purchawka chropowata jest grzybem jadalnym, jednak do spożycia nadają się tylko młode owocniki, których wnętrze jest jeszcze białe i elastyczne. Grzyb ten jest dobrym źródłem białka, węglowodanów, tłuszczów i wielu mikroelementów. Dominują w nim kwasy tłuszczowe: linolowy, oleinowy, palmitynowy i stearynowy.

Badania wykazały, że purchawka chropowata łatwo akumuluje metale ciężkie oraz selen, dlatego może być wykorzystywana jako gatunek wskaźnikowy. Wykazano również jej zdolność do wiązania jonów rtęci, co czyni ją przydatną do oczyszczania wody i ścieków zanieczyszczonych tym metalem.

Składnik odżywczy Zawartość w purchawce chropowatej
Białko Wysoka
Węglowodany Średnia
Tłuszcze Średnia
Mikroelementy Wysoka

Purchawka chropowata może być wykorzystywana nie tylko jako źródło wartości odżywczych, ale również jako bioindykator zanieczyszczenia środowiska metalami ciężkimi. Jej zdolność do akumulacji toksycznych substancji czyni ją przydatną do oczyszczania wód i ścieków zanieczyszczonych rtęcią.

Wniosek

Bez wątpienia, purchawka chropowata to interesujący gatunek grzyba, powszechnie występujący w lasach Polski i na całym świecie. Młode owocniki tej purchawki są jadalne, a przy tym charakteryzują się wysokimi walorami odżywczymi oraz smakowymi. Ponadto, purchawka chropowata może być wykorzystywana do bioakumulacji metali ciężkich i oczyszczania zanieczyszczonych wód.

Ze względu na powszechne występowanie purchawki chropowatej i jej znaczenie w leśnych ekosystemach, warto podejmować działania na rzecz ochrony i racjonalnego gospodarowania populacjami tego gatunku. Dzięki temu będziemy mogli cieszyć się zaletami purchawki chropowatej zarówno w kuchni, jak i w procesach oczyszczania środowiska.

Podsumowując, purchawka chropowata to gatunek grzyba, który zasługuje na naszą uwagę i właściwą ochronę. Jej zastosowania oraz znaczenie w ekosystemach leśnych sprawiają, że jest to wyjątkowy organizm, który warto poznawać i doceniać.

FAQ

Czym jest purchawka chropowata?

Purchawka chropowata (Lycoperdon perlatum Pers.) to gatunek grzyba z rodziny purchawkowatych (Lycoperdaceae). Ma kulisty, później gruszkowaty owocnik o wysokości 3-7 cm i średnicy 2-4 cm, pokryty stożkowatymi, ostro zakończonymi kolcami.

Jaka jest systematyka i nazewnictwo purchawki chropowatej?

Purchawka chropowata należy do królestwa grzybów, typu podstawczaków, klasy pieczarniaków, rzędu pieczarkowców i rodziny purchawkowatych. Jej nazwa naukowa to Lycoperdon perlatum Pers. W polskim piśmiennictwie mykologicznym gatunek ten opisywany był też jako prochówka kolczysta, purchawka chropawa, purchawka chropowa rozszerzona i purchawka perełkowata.

Jak wygląda morfologia purchawki chropowatej?

Owocnik purchawki chropowatej jest maczugowaty lub gruszkowaty, o wierzchołku zaokrąglonym lub z garbkiem. Pokryty jest brodawkowatymi kolcami, które po dotknięciu łatwo odłamują się. Wnętrze dojrzałego owocnika to ogromna ilość zarodników, które wydostają się na zewnątrz przez pękający na szczycie otwór.

Gdzie występuje i gdzie można znaleźć purchawkę chropowatą?

Purchawka chropowata to gatunek kosmopolityczny, występujący na całej kuli ziemskiej, nawet w subarktycznych rejonach Grenlandii i subalpejskich rejonach Islandii. W Polsce jest bardzo pospolita. Rośnie w lasach iglastych, liściastych i mieszanych, a także na łąkach, pastwiskach, wrzosowiskach i w przydrożnych zaroślach. Czasami można ją spotkać na spróchniałych pniach.

Jakie są wartości odżywcze i zastosowania purchawki chropowatej?

Purchawka chropowata jest grzybem jadalnym, jednak do spożycia nadają się tylko młode owocniki, których wnętrze jest jeszcze białe i elastyczne. Grzyb ten jest dobrym źródłem białka, węglowodanów, tłuszczów i wielu mikroelementów. Purchawka chropowata może być również wykorzystywana do bioakumulacji metali ciężkich i oczyszczania zanieczyszczonych wód.

Powiązane artykuły

Ropucha Szara

Ropucha szara to jeden z najbardziej rozpowszechnionych płazów w Polsce. Występuje powszechnie w lasach, parkach i innych środowiskach naturalnych, stanowiąc ważny element lokalnych ekosystemów. Jej obecność w różnych siedliskach świadczy...

Read more

Mrówkowate

Mrówkowate to fascynująca grupa owadów, która jest powszechnie występująca w naszym otoczeniu. W tym artykule zagłębimy się w ich niezwykły świat, poznamy ich biologię, ekologię oraz znaczenie dla środowiska naturalnego....

Read more