Masoneria jest w Polsce owiana tajemniczością, wplata się ją w większość „spiskowych teorii” i przede wszystkim kojarzy z mężczyznami. Jednak kobiety od dawna już mają swoje miejsce w wolnomularstwie. Pierwsza w historii żeńska loża masońska powstała w Polsce w 2000 roku – powiedziała PAP dr Bożena Dołęgowska-Wysocka, autorka książki „Masonka”. Loże mogą świecić przykładem, jak różniąc się można współpracować, rozmawiać. To jest szkoła postawy obywatelskiej. Niektórzy twierdzą, że masoneria w Polsce jest owiana tajemniczością, ale w rzeczywistości wiele informacji na jej temat można znaleźć w internecie – loże mają własne strony internetowe i konta w mediach społecznościowych. Dzieje wolnomularstwa w Polsce nie mają jednak ciągłości, gdyż masoneria była często delegalizowana i zakazywana.
Kluczowe wnioski
- Masoneria w Polsce jest owiana tajemniczością i kojarzona przede wszystkim z mężczyznami
- Kobiety od dawna mają swoje miejsce w polskim wolnomularstwie, a pierwsza żeńska loża powstała w 2000 roku
- Loże mogą być przykładem współpracy i dialogu między różnymi ludźmi
- Masoneria w Polsce nie ma ciągłej historii, była często delegalizowana
- Wiele informacji na temat masonerii w Polsce można znaleźć w Internecie
Historia Powstania Lóż Masońskich
Pierwsze wzmianki o wolnomularstwie pochodzą z okresu średniowiecza, kiedy to zrzeszały się cechy budowlane, zwane lożami. Początkowo były to związki zawodowe, ale z czasem zaczęły przybierać charakter towarzyski, a w swoich szeregi przyjmowały osoby spoza zawodu, jak lekarze, prawnicy czy uczeni.
Za datę powstania współczesnej masonerii uznaje się 24 czerwca 1717 roku, kiedy to w Londynie powstała „Wielka Loża Londynu” – pierwsza organizacja skupiająca różne loże z terenu Anglii. Wkrótce podobne organizacje utworzono w innych krajach europejskich, takich jak Francja, Hiszpania, Włochy czy Niemcy.
Najważniejszym dokumentem, na którym opiera się ideologia wolnomularzy, jest tzw. „Konstytucja Andersona” z 1723 roku, określająca zasady funkcjonowania lóż.
Struktura i Organizacja Loży Masońskiej
Podstawową jednostką organizacyjną wolnomularstwa jest loża, której przewodzi Czcigodny Mistrz oraz grupa oficerów lożowych. Wśród nich najważniejsze stanowiska to Pierwszy i Drugi Dozorca, Mówca oraz Sekretarz.
Loża jest pomieszczeniem zbudowanym na planie prostokąta, zorientowanym zgodnie z głównymi kierunkami geograficznymi, z najważniejszym – Wschodem. Rytualne prace loży odbywają się w wolnomularskiej świątyni, która jest świecka, filozoficzna i filantropijna.
Większość lóż przyjmuje na nowych adeptów osoby mające minimum 18-25 lat, które nie były karane sądownie i posiadają dobrą opinię w swoim środowisku. Kandydaci są selekcjonowani przez mistrzów lóż według własnych kryteriów.
Symbole i Rytuały Masonerii
W masonerii wszystko ma swoją symbolikę. Rytualne prace loży opierają się na starych rytuałach, symbolice i poszukiwaniu swojej „gwiazdy przewodniej” oraz „kamienia filozoficznego”. Ważną rolę odgrywa również muzyka wykonywana podczas lożowych prac.
Symbolika masońska obejmuje wiele różnych elementów, takich jak narzędzia murarskie, opaska, fartuch czy trójkąt równoboczny. Mają one swoje głębokie znaczenie w filozofii i ideologii wolnomularstwa. Część symboli nawiązuje do biblijnych i mitologicznych wątków, inne mają charakter bardziej uniwersalny, odnosząc się do idei równości, braterstwa i dążenia do samodoskonalenia.
| Symbol | Znaczenie |
|---|---|
| Narzędzia murarskie | Symbolizują prace budowlane i ręczną pracę, ale mają także głębsze znaczenie duchowe, związane z doskonaleniem charakteru i moralnym rozwojem członków |
| Opaska | Nakładana na oczy kandydata podczas obrzędów inicjacyjnych, symbolizuje ograniczenie zmysłów i konieczność skoncentrowania się na wewnętrznym świecie |
| Fartuch | Tradycyjny element masońskiego stroju, symbolizuje godność pracy ręcznej i moralną czystość |
| Trójkąt równoboczny | Jeden z najważniejszych symboli masonerii, reprezentuje ideę doskonałości, harmonii i równowagi |
Loża Masońska w Polsce
Historia wolnomularstwa w Polsce nie ma ciągłości – masoneria była wielokrotnie delegalizowana i zakazywana. Obecnie w Polsce działają loże należące do różnych obediencji, m.in. Wielkiej Loży Narodowej Polski, Wielkiego Wschodu Polski, Wielkiego Wschodu Rzeczypospolitej Polskiej, Wielkiego Wschodu Francji oraz Le Droit Humain. Większość z nich ma charakter męski, ale istnieją również loże mieszane, a nawet dwie żeńskie loże – Prometea i Gaja Aeterna, należące do Wielkiej Żeńskiej Loży Francji.
Pomimo różnorodności, masoneria w Polsce jest dużo mniejsza niż na zachodzie Europy – w naszym kraju jest około 50 masonek i kilkaset masonów, podczas gdy we Francji jest ponad 100 tysięcy, a w USA 1,7 miliona masonów.
| Kraj | Liczba Masonów |
|---|---|
| Polska | około 50 masonek i kilkaset masonów |
| Francja | ponad 100 tysięcy |
| USA | 1,7 miliona |
Kontrowersje i Mity Wokół Masonerii
Masoneria w Polsce, podobnie jak na całym świecie, owiana jest wieloma mitami i kontrowersyjnymi teoriami. Często łączy się ją z teoriami spiskowymi, a sama organizacja postrzegana jest jako tajna i wpływająca na decyzje polityczne. W rzeczywistości, zgodnie z ideologią wolnomularstwa, loże mają charakter apolityczny, a ich działalność koncentruje się na pracy nad rozwojem moralnym członków.
Masoneria w Polsce jest również postrzegana jako elitarny ruch, do którego trudno jest dołączyć. Wynika to z tradycyjnie rygorystycznego procesu akceptacji nowych członków. Jednak celem lóż nie jest rządzenie światem, a raczej doskonalenie się i współpraca w duchu braterstwa, niezależnie od różnic poglądów.
Pomimo tych mitów i kontrowersji, masoneria w Polsce stara się przełamywać stereotypy i otwierać na społeczeństwo. Loże organizują wydarzenia i wykłady, na których przybliżają swoją ideologię i działalność. Coraz więcej osób interesuje się również historią i symboliką tego stowarzyszenia, choć wciąż pozostaje ono owiane tajemnicą.
