Powiat będziński to jednostka administracyjna w województwie śląskim, która została utworzona 1 stycznia 1999 roku w ramach reformy administracyjnej. Jego siedzibą jest miasto Będzin. Według danych z 31 grudnia 2019 roku powiat był zamieszkiwany przez 148 089 osób. Powiat będziński położony jest w centralnej części województwa śląskiego, w Zagłębiu Dąbrowskim i zajmuje powierzchnię 368,02 km2, co plasuje go na 13. miejscu wśród powiatów i miast na prawach powiatu w regionie. W skład powiatu wchodzą 4 gminy miejskie (Będzin, Czeladź, Sławków, Wojkowice), 1 gmina miejsko-wiejska (Siewierz) oraz 3 gminy wiejskie (Bobrowniki, Mierzęcice, Psary). Głównym bogactwem naturalnym powiatu, podobnie jak całego regionu, był węgiel kamienny, dlatego o przemysłowym obliczu tej ziemi przez wiele lat decydowało górnictwo. Obecnie podstawową gałęzią powiatowej gospodarki jest prężnie rozwijająca się energetyka, a uzupełnieniem jest drobna wytwórczość, rzemiosło i usługi.
Najważniejsze informacje
- Powiat będziński to jednostka administracyjna w województwie śląskim
- Siedzibą władz powiatu jest miasto Będzin
- Powiat zamieszkuje 148 089 osób (dane z 31.12.2019)
- Powiat zajmuje powierzchnię 368,02 km2
- W skład powiatu wchodzi 8 gmin: 4 miejskie, 1 miejsko-wiejska i 3 wiejskie
- Głównym bogactwem naturalnym był węgiel kamienny
- Obecnie podstawą gospodarki jest prężnie rozwijająca się energetyka
Powiat będziński – krótka charakterystyka
Powiat będziński znajduje się w województwie śląskim. Jego powierzchnia wynosi 368,02 km2, co plasuje go na 13. miejscu wśród powiatów i miast na prawach powiatu w regionie. Według danych z 31 grudnia 2019 roku powiat liczył 148 089 mieszkańców, zajmując 11. miejsce wśród wszystkich 36 powiatów i miast na prawach powiatu oraz 3. miejsce wśród 17 powiatów w województwie śląskim.
W skład powiatu będzińskiego wchodzą 4 gminy miejskie (Będzin, Czeladź, Sławków, Wojkowice), 1 gmina miejsko-wiejska (Siewierz) oraz 3 gminy wiejskie (Bobrowniki, Mierzęcice, Psary). Siedzibą władz powiatu jest miasto Będzin. Powiat położony jest w centralnej części województwa śląskiego, w Zagłębiu Dąbrowskim.
Powiatu będziński składa się z następujących jednostek administracyjnych:
| Gminy miejskie | Gmina miejsko-wiejska | Gminy wiejskie |
|---|---|---|
| Będzin, Czeladź, Sławków, Wojkowice | Siewierz | Bobrowniki, Mierzęcice, Psary |
Miastami wchodzącymi w skład powiatu są: Będzin, Czeladź, Siewierz, Sławków, Wojkowice.
Historia i tradycje
Powiat będziński jako samodzielna jednostka administracyjna został wydzielony z powiatu olkuskiego w 1867 roku, obejmując wówczas rozległy teren guberni piotrkowskiej o powierzchni 1390 km2 i liczący 80 tys. mieszkańców. Powiat leżał na jednym z najbardziej uprzemysłowionych obszarów Cesarstwa Rosyjskiego, zwanym Zagłębiem Dąbrowskim.
W odrodzonej Polsce obejmował swym zasięgiem, z pewnymi przerwami, 4 miasta stanowiące dzisiaj centrum Zagłębia: Będzin, Czeladź, Dąbrowę Górniczą i Sosnowiec. W 1975 roku powiat został zlikwidowany w wyniku reformy administracyjnej, a następnie reaktywowany w 1999 roku.
Przez wiele lat o przemysłowym obliczu tej ziemi decydowało górnictwo węgla kamiennego, a w Strzyżowicach już w 1788 roku powstała pierwsza kopalnia w Zagłębiu. Tradycje handlowe powiatu reprezentowane są przez Będzin i Siewierz, a w ostatnich latach dołączyła do nich również Czeladź, gdzie powstało centrum handlowe M1.
Gospodarka i rozwój regionalny
Głównym bogactwem naturalnym powiatu będzińskiego, podobnie jak całego Zagłębia Dąbrowskiego, był węgiel kamienny, dlatego przez wiele lat o przemysłowym obliczu tej ziemi decydowało górnictwo. Obecnie przemysł wydobywczy, po likwidacji kopalń węgla kamiennego, reprezentują jedynie Górnicze Zakłady Dolomitowe w Siewierzu. Podstawową gałęzią powiatowej gospodarki jest prężnie rozwijająca się energetyka, reprezentowana przez takie przedsiębiorstwa jak Elektrownia Łagisza S.A. i Elektrociepłownia Będzin S.A. Ważną rolę odgrywa również hutnictwo metali nieżelaznych, reprezentowane przez Hutę Będzin S.A. Uzupełnieniem są drobna wytwórczość, rzemiosło i usługi.
W powiecie zarejestrowanych jest blisko 12 tys. podmiotów gospodarczych. Gospodarka rolna pełni funkcję uzupełniającą w stosunku do innych dziedzin gospodarki, obejmując ponad 4 tys. gospodarstw rolnych.
Atrakcje turystyczne powiatu będzińskiego
Powiat będziński, mimo dominacji przemysłu i górnictwa, oferuje również liczne atrakcje turystyczne. Jednym z najbardziej rozpoznawalnych zabytków jest Zamek w Będzinie, wzniesiony w XIV wieku. Innym interesującym obiektem jest Kościół pw. św. Trójcy w Siewierzu, pochodzący z XV wieku. Na terenie powiatu znajdują się również liczne parki krajobrazowe i rezerwaty przyrody, które zapewniają malownicze widoki i możliwość aktywnego wypoczynku.
Powiat oferuje również bogatą ofertę kulturalną, z wieloma muzeami, galeriami sztuki oraz placówkami edukacyjnymi. Wśród nich warto wymienić Muzeum Zagłębia w Będzinie oraz Centrum Kultury w Czeladzi. Powiat będziński to również doskonałe miejsce do uprawiania turystyki rowerowej i pieszej, z licznymi szlakami i ścieżkami rowerowymi.
Wniosek
Powiat będziński to dynamicznie rozwijający się region, który łączy bogatą historię i tradycje przemysłowe z nowoczesnością i atrakcyjnymi ofertami turystycznymi. Jako część Zagłębia Dąbrowskiego, powiat będziński odgrywa kluczową rolę w rozwoju gospodarczym i społecznym województwa śląskiego.
Dzięki prężnie działającej energetyce, hutnictwu, drobnej wytwórczości i usługom, a także bogatemu dziedzictwu kulturowemu, powiat staje się coraz bardziej atrakcyjnym miejscem do życia, pracy i wypoczynku. Inwestycje w infrastrukturę, rozwój turystyki i ochrona środowiska to kluczowe obszary, na których powiat koncentruje swoje działania, dążąc do zapewnienia wysokiej jakości życia mieszkańcom oraz przyciągnięcia nowych inwestorów i turystów.
Podsumowując, powiat będziński to dynamicznie rozwijający się region, który łączy przemysłową przeszłość z nowoczesnością, oferując atrakcyjne możliwości dla mieszkańców, inwestorów i turystów. Dzięki konsekwentnym działaniom władz lokalnych, powiat staje się coraz bardziej konkurencyjny i atrakcyjny, stwarzając perspektywy dalszego rozwoju oraz poprawy jakości życia na tym terenie.
